เคยได้ยินกันมั้ยครับว่ามีคนเคยบอกว่าแมวฝึกไม่ได้หรอกหรือไม่ก็ฝึกยาก เนื่องจากเมื่อสังเกตจากพฤติกรรมแล้วจะพบว่าแมวมีนิสัยค่อนข้างรักอิสระ ชอบทำอะไรตามใจตนเอง ไม่ชอบให้มนุษย์มาจู้จี้จุกจิกมากจนเกินไป จนทำให้คุณเลี้ยงส่วนใหญ่มักคิดว่าแมวไม่เหมาะกับการนำมาฝึกหรือไม่ก็อาจจะฝึกไม่ได้ แต่แน่นอนว่าจริงๆ แล้วก็ไม่ใช่เหตุผลทั้งหมดทีเดียวเพราะจริงๆ แล้วแมวก็เหมือนกับสุนัข แม้ว่าอาจจะฝึกยากกว่านิดหน่อยก็ตาม
แต่หากผู้เลี้ยงฝึกแมวตั้งแต่ยังเด็ก ฝึกไปเรื่อยเรื่อยจนถึงช่วงอายุ สอง ปี แมวก็จะสามารถเรียนรู้ เชื่อฟัง โดยสามารถทำตามคำสั่งของเราที่ได้ตั้งเอาไว้ได้ แค่ผู้เลี้ยงจะต้องรู้เทคนิคที่เหมาะสมในการฝึก ซึ่งรวมไปถึงการคลุกคลีระหว่างผู้เลี้ยงกับแมวก็จะสามารถส่งผลให้การฝึกเห็นผลเร็วยิ่งขึ้นเช่นกัน โดยวันนี้ผมมีเทคนิคในการฝึกเจ้าเหมียวมาฝากผู้เลี้ยงทุกท่าน ซึ่งจะมี 7 ขั้นตอนดังนี้
1. เริ่มจากการฝึกช้าๆ ทีละขั้นตอนและทีละอย่าง เมื่อทำได้แล้วคอยฝึกอย่างอื่นต่อไป ไม่ควรฝึกหลายอย่างในคราวเดียวเพราะอาจทำให้เจ้าเหมียวจดจ่อกับสิ่งที่เราต้องการฝึกไม่ได้
2. ผู้เลี้ยงต้องทำการฝึกทุกวันในช่วงเวลาเดิมเป็นประจำเสมอจนกว่าเจ้าเหมียวจะจำคำสั่งได้
3. ผู้ฝึกควรเป็นคนเดิมเพียงคนเดียวเท่านั้น เนื่องจากหากเราเปลี่ยนผู้ฝึกไปเรื่อยๆ อาจจะทำให้เจ้าเหมียวสับสนได้
4. เช่นเดียวกันกับข้อที่ 3 เนื่องจากคำสั่งก็ควรเป็นคำสั่งชุดเดิม แบบเดิมเพื่อป้องกันไม่ให้เจ้าเหมียวเกิดความสับสนได้
5. ขณะที่ฝึกผู้เลี้ยงจะต้องคอยสังเกตเจ้าเหมียวตลอดเวลา ว่าเริ่มมีอาการเบื่อหรือไม่ หากเริ่มมีอาการเบื่อควรรีบหยุดการฝึกทันทีเนื่องจากช่วงเวลานี้จะทำให้เจ้าเหมียวจดจำได้ไม่ดีนัก
6. ไม่ควรใช้กำลังบังคับขู่เข็ญเพื่อที่จะฝึกแมวเนื่องจากนอกจากจะไม่ได้ผลแล้ว อาจส่งผลไปให้เจ้าเหมียวกลัวหรือเกิดความไม่ไว้วางใจกับผู้ฝึกก็จะทำให้ไม่สามารถฝึกได้อีก
7. ผู้ฝึกควรที่จะให้รางวัลเจ้าเหมียวทุกครั้งเมื่อทำดีหรือทำได้ตามที่ฝึก เช่น การสัมผัสบริเวณที่เจ้าเหมียวชอบ การชม รวมไปถึงการให้ขนมเพื่อเป็นรางวัลด้วย
สิ่งที่ผมกล่าวมาก่อนหน้านี้ทั้ง 7 ข้อเป็นการฝึกเบื้องต้นที่นอกจากจะสามารถใช้กับเจ้าเหมียวได้แล้วยังสามารถใช้กับสัตว์อื่นได้อีกเช่น สุนัข เป็นต้น ฉะนั้นเราไปดูกันดีกว่าครับว่าการฝึกเหมียวในแต่ละอย่างที่ผมได้ยกตัวอย่างมาวันนี้ต้องทำอย่างไรบ้าง
ฝึกให้เจ้าเหมียวคุ้นเคยกับมนุษย์
จากรายงานการวิจัยหลายฉบับพบว่าลูกแมวที่ไม่มีปฏิสัมพันธ์หรือไม่มีความคุ้นเคยกับมนุษย์ในช่วง 7 สัปดาห์แรกก็จะทำให้สามารถคุ้นเคยกับมนุษย์ได้ยาก ดังนั้นหากต้องการฝึกเจ้าเหมียวให้มีความคุ้นเคยกับมนุษย์ผู้เลี้ยงจะต้องเริ่มฝึกตั้งแต่อายุน้อย โดยช่วงแรกให้นำผ้ามาห่มให้ลูกแมวจนถึงบริเวณคออย่างเบามือ จากนั้นอุ้มลูกแมวขึ้นมาโดยให้หันหน้าออกจากอกของเรา เพื่อให้ลูกแมวได้รับรู้และสัมผัสถึงความอบอุ่นจากตัวเราทั้งยังลดความเสี่ยงในการถูกกัดหรือข่วนได้ จากนั้นเมื่ออุ้มแล้วก็ลูบเจ้าเหมียวเบาๆ และพูดคุยด้วยน้ำเสียงอ่อนโยนเพื่อเป็นการสร้างความไว้วางใจและต้องทำอย่างนี้เป็นประจำทุกวันอย่างสม่ำเสมอเพียงเท่านี้ก็จะทำให้เจ้าเหมียวคุ้นเคยกับมนุษย์ได้ง่ายขึ้น
ฝึกเจ้าเหมียวให้รู้จักชื่อตัวเอง
โดยปกติทั่วไปแล้วเจ้าเหมียวสามารถจำชื่อของตัวเองได้เหมือนกับสัตว์ชนิดอื่นๆ แต่หากต้องการจะให้เจ้าเหมียวจำชื่อตัวเองได้ง่ายนั้นผู้เลี้ยงควรตั้งชื่อเจ้าเหมียวต้องมีความยาวไม่เกิน 2 พยางค์ และผู้เลี้ยงจะต้องเรียกชื่อเจ้าเหมียวบ่อยๆ ตั้งแต่ยังเด็กจะทำให้เจ้าเหมียวจำชื่อตัวเองได้ง่ายมากขึ้น
ฝึกเจ้าเหมียวอาบน้ำให้ชิน
ผู้เลี้ยงควรเริ่มเจ้าเหมียวอาบน้ำตั้งแต่อายุประมาณ 14 สัปดาห์ซึ่งช่วงนี้จะเป็นช่วงที่ฝึกได้ง่าย โดยอาจจะเริ่มจากวิธีง่ายๆ ด้วยการทำให้เจ้าเหมียวรู้จักคุ้นชินกับห้องน้ำ อ่างอาบน้ำด้วยการพาเจ้าเหมียวไปเล่นกับของเล่นที่ชอบภายในห้องน้ำสักพักก่อนจะเปิดน้ำอุ่นหรือน้ำปกติที่ไม่เย็นลงไปประมาณครึ่งขาของเจ้าเหมียว ซึ่งวิธีนี้จะเป็นวิธีที่ช่วยลดความหวาดระแวงของเจ้าเหมียวได้
ข้อห้ามคือไม่ควรฉีดน้ำใส่เจ้าเหมียวตรงๆ หรือจับหย่อนลงอ่างที่มีน้ำอยู่แล้วเนื่องจากสิ่งนี้นอกจากจะทำให้แมวตกใจแล้วอาจจะทำให้ตื่นกลัวไปจนอาจจะจำเป็นประสบการณ์ที่ไม่ดีซึ่งอาจจะทำให้การอาบน้ำเป็นไปได้ยากในอนาคตต่อไป
เช่นเดียวกันในขณะที่อาบน้ำเจ้าเหมียวผู้เลี้ยงไม่ควรส่งเสียงเอะอะโวยวาย โดยต้องค่อยๆ ใช้มือกวักน้ำใส่ตัวเจ้าเหมียวอย่างเบามือจนเปียกทั่วตัว และฟอกด้วยแชมพูอย่างเบามือ จากนั้นเมื่อรู้สึกว่าสะอาดแล้วก็ล้างแชมพูด้วยการกวักน้ำอย่างเบามือเช่นเคยแล้วนำผ้าขนหนูสะอาดมาห่อตัวเจ้าเหมียวไว้เพื่อให้ความรู้สึกอุ่นใจ จากนั้นควรเช็ดตัวให้แห้งทันทีไม่ควรเหลือไว้ให้ชื้นเลยแม้แต่นิดเดียวเนื่องจากอาจเป็นสาเหตุให้เกิดเชื้อราได้
แต่หากแห้งช้าอีก 1 วิธีที่สามารถทำได้ก็คือการนำเครื่องเป่าผมมาใช้เป่าขนแมวให้แห้งแต่วิธีนี้ก็อาจจะยากนิดหน่อยเพราะว่าการใช้เครื่องเป่าผมอาจจะทำให้เจ้าเหมียวตกใจจากเสียงดังได้ ฉะนั้นเวทีนี้จึงให้ผู้เลี้ยงค่อยๆ ไล่ระดับการเปิดใจเป่าผมทีละระดับเริ่มจากเบาเมื่อเจ้าเหมียวเริ่มชินขึ้นจึงจะสามารถเป่าได้ตามปกติทั่วไป
สิ่งสุดท้ายที่ควรทำหลังจากอาบน้ำเสร็จเรียบร้อยแล้ว ผู้เลี้ยงควรที่จะให้อาหารอร่อยๆ หรือขนมที่เจ้าเหมียวชอบแก่เจ้าเหมียวเพื่อเป็นการตบรางวัลให้เมื่อทำความดี เมื่อทำแบบนี้บ่อยๆ แล้วก็จะทำให้เจ้าเหมียวคุ้นชินกับการอาบน้ำซึ่งก็จะทำให้ผู้เลี้ยงสามารถอาบน้ำให้เจ้าเหมียวได้โดยง่ายเมื่อเจ้าเหมียวโตขึ้น
